Sỏi mật nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây viêm phúc mạc mật, sốc do nhiễm khuẩn, thậm chí chảy máu tiêu hóa nguy hiểm. Do đó, việc trang bị những kiến thức tổng quát về bệnh là hết sức cần thiết
Quá trình hình thành sỏi mật
Sỏi mật có thể được hình thành do sỏi sắc tố mật và sỏi cholesterol.
Sỏi mật nếu không phát hiện và điều trị sớm có thể gây biến chứng
Sỏi cholesterol: Có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau làm cho các thành phần dịch mật thay đổi tỷ lệ: nồng độ cholesterol tăng lên, nồng độ chất làm tan (muối mật – lecithin) giảm xuống.
Những người có thể làm tang tổng hợp cholesterol: chế độ ăn giàu calo, dùng thuốc oestrogen, cloflbrat.
Sỏi sắc tố mật: Nguyên nhân chủ yếu là do trứng giun đũa hoặc xác giun làm “nhân” cho sắc tố mật và canxi bám vào gây sỏi. Khi có giun đũa lên đường mật nó gây nhiễm khuẩn và tăng áp lực trong đường mật, gây những vết loét xước dần dần chít hẹp xơ vòng ở những nhánh mật phân thùy gan, phía trên vòng xơ ống mật giãn to, mật bị ứ đọng từ đó hình thành sỏi mật.
Triệu chứng của bệnh sỏi mật
Người có bệnh sỏi mật thường có triệu chứng sau:
Đau bụng với tính chất đau ở vùng hạ sườn phải, kiểu đau quặn gan, thường xảy ra sau bữa ăn nhiều mỡ, đau nhiều về đêm
Rối loạn tiêu hoá: chậm tiêu, bụng trướng hơi, bệnh nhân sợ mỡ, táo bón hoặc tiêu chảy sau bữa ăn.
Cơn đau nửa đầu, đau nửa đầu dữ dội, khi đau có nôn nhiều.
Sốt do bị viêm đường mật, túi mật, sốt cao đột ngột kéo dài vài 3 giờ
Vàng da và niêm mạc xảy ra sau đau và sốt 1 – 2 ngày. Vàng da kiểu tắc mật gồm da, niêm mạc vàng, nước tiểu vàng, phân bạc màu, vàng da có ngứa
Thăm khám có thể thấy gan to đều, mức độ to dưới bờ sườn đến 5 – 6cm dưới bờ sườn tùy mức độ tắc mật, mặt gan nhẵn, mật độ chắc, bờ tù, ấn đau tức. Túi mật to cùng với gan to.
Xét nghiệm máu: bilirubin toàn phần tăng.
Nếu siêu âm thấy sỏi túi mật, sỏi ống mật. Chụp phim X-quang thấy sỏi.
Biến chứng của sỏi mật là gì?
Sỏi mật có thể gây ứ tức túi mật
Bị bệnh sỏi mật lâu ngày dễ gây viêm nhiễm đường dẫn mật và túi mật bởi một số vi sinh vật, đặc biệt là vi khuẩn đường ruột như E.coli, Proteus. Sỏi mật cũng có thể gây nên viêm túi mật cấp tính làm rò rỉ dịch mật gây nên viêm màng bụng cấp tính (viêm phúc mạc- mật).
Sỏi mật cũng có thể gây nên ứ nước túi mật gây hiện tượng tắc túi mật mãn tính, kéo dài.
Khi sỏi mật làm viêm nhiễm nặng đường dẫn mật, gây ách tắc, ứ mật lâu ngày, dần dần làm ảnh hưởng rất lớn đến nhu mô gan, nhiễm độc gan, tác động xấu đến chức năng của gan và nguy hiểm nhất là làm xơ gan.
Viêm đường mật do sỏi cũng rất có nguy cơ gây nhiễm khuẩn huyết – một bệnh nhiễm trùng cực kỳ nguy hiểm. Người ta cũng gặp sỏi mật gây rò mật, dịch mật sẽ chảy vào các tạng bên trong ổ bụng như dạ dày – tá tràng, tụy tạng gây viêm tụy cấp hoặc viêm tụy mãn tính kéo dài.
Lưu ý trong quá trình điều trị và phòng bệnh sỏi mật
Việc dùng kháng sinh chống nhiễm khuẩn là rất quan trọng trong điều trị viêm nhiễm đường mật do sỏi. Tốt nhất là dựa vào kháng sinh đồ để dùng thuốc vừa hiệu quả, vừa rút ngắn thời gian mắc bệnh cho bệnh nhân. Trường hợp chưa làm được kháng sinh đồ thì phải dùng các loại kháng sinh có hoạt phổ rộng, liều cao theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị.
Với những sỏi mật có kích thước lớn có thể được chỉ định điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật.
Sỏi mật khi nào cần phẫu thuật?
Phẫu thuật khi sỏi gây viêm túi mật hoại tử, viêm phúc mạc mật, viêm tụy cấp, đau dữ dội mà dùng thuốc giảm đau không kết quả, chảy máu đường mật, áp-xe đường mật dọa vỡ, viêm đường mật kéo dài, tắc mật kéo dài, tái phát nhiều lần, sỏi túi mật…
Khi phát hiện cơ thể có các dấu hiệu bất thường cần đi khám để các bác sĩ thăm khám và có hướng điều trị phù hợp. Điều trị sỏi mật tùy thuộc vào kích thước sỏi sẽ có phương pháp điều trị khác nhau.
Bài đăng
